بیوگرافی کامل شاهرخ خان
شاهرخ خان(هندی:शाहरुख़ ख़ान، انگلیسی:Shahrukh Khan)متولد ۲ نوامبر ۱۹۶۵، هنرپیشه هندی در بالیوود است.
او در دهلی نو پایتخت هندوستان متولد شد با نام مستعار سلطان خان با قد ۱۷۵ که بیش از ۵۵ فیلم و مجموعه تلویزیونی در کارنامه خود دارد. اولین فیلم او یک کار تلویزیونی با نام آنی جیوس ایت توس آنس این ویچ بود.
زندگی خصوصی و تحصیلات
شاهرخ خان در سال ۱۹۶۵ در خانوادهٔ مسلمان و پشتون در دهلی به دنیا آمد البته پیش از او شهناز پا به این خانه گذاشته بود و پنج سال تمام تنها فرزند و دختر یکدانه پدر و مادر بود. پدر شاهرخ از فعالان استقلال هندوستان در پیشاور (پاکستان کنونی) بود که پیش از تقسیم هندوستان (جدایی پاکستان) به دهلی آمد. اصلیت خانوادگی پدربزرگ او به افغانستان می رسید. مادرش لطیف فاطمه هم دخترخوانده شاه نواز خان از فرماندهان ارتش هند و اهل راولپندی در پنجاب (پاکستان کنونی) بود. خانواده آن ها وضعیت اقتصادی متوسطی داشتند اما در حال حاضر او یکی از گرانقیمت ترین ستارگان سینمای هند با دستمزد افسانه ای است. شاهرخ خان علاقه مند به تحصیل و ورزش روزی می رفت تا به عنوان یک ورزشکار حرفه ای فعالیت کند و شاید کمتر کسی بداند او روزگاری کاپیتان تیم ملی کریکت هندوستان بود. اما به درخواست والدین خود در رشته اقتصاد و در دانشگاه هنسراج دهلی نو به تحصیل پرداخت لیسانسش را گرفت و وارد رشته فیلمسازی شد و مدرک فوق لیسانس خود را در این رشته گرفت. یک شب به پیشنهاد یکی از دوستانش به یک مهمانی مفصل دعوت شد و در آنجا ستاره اقبالش در چشمان گوری چیبر دانش آموخته مدرن اسکول، گره خورد این آشنایی در اندک زمانی به ازدواج ختم شد. گوری شدیداً یا بازیگری مخالف بود و اصلاً نمی خواست تا شاهرخ خان در سینما پا بگیرد اما او راه خود را یافته بود و بازی در سریال تلویزیونی را آغاز کرد. او سه فرزند دارد: پسرش آریان نام دارد و دخترش سوهانا. برای فرزند سوم به نام آبرام ازیک مادر میانجی استفاده کردند.
زندگی حرفه ای شاهرخ به جایی نرسیده بود تا اینکه در سال ۹۱ با یکی از دوستانش وارد بمبئی می شود و مورد توجه هما مالینی ستاره زن آن زمان روزگار قرار می گیرد هیما می خواهد تا او بازیگر اولین فیلمی باشد که کارگردانی می کند. ۱۲ سال بعد پس از آن فیلم شاهرخ خان به سوپراستار سینمای هند بدل می شود. نام این فیلم ldquo;دل آشناههrdquo;بود. در ۲۵ اکتبر ۱۹۹۱ با گوری خان ازدواج می کند. در ومدرسه سنت کلمبا در دهلی نو برنده جایزه شمشیر افتخار می شود این جایزه مخصوص بهترین شاگرد بود. سال ۱۹۹۰ بهترین ستاره هند شد. در فیلمهای آدیتا چو پرا بدون خواندن فیلمنامه بازی می کند. زوج سینمایی وی کاجول بود. در سال ۲۰۰۹ وی درحالی که به تازگی از هواپیما پیاده شده تا به جمع طرفدارانش در آمریکا برود دستگیر شد و ۶۶ دقیقه مورد باز جویی قرار گرفت. هم اکنون شاهرخ پرطرفدارترین بازیگر جهان است[نیازمند منبع] و در رده بندی قدرتمند ترین مردان جهان (سیاسی، اجتماعی) ردهٔ ۴۲ را دارا می باشد.
شاهرخ خان یک کمپانی تولید فیلم به نام دریمز آنلیمیتد را اداره می کند البته در اداره آن با جوهی چاولا و عزیز میرزا همکار و شریک است. آنها تاکنون۴فیلم بانام های:پهیربهی دل های هندوستانی، آشوکا، یک دو کا چهاروچلته چلته تولید کرده اند. سال ۲۰۰۴ از سوی مجله تایم یکی از بهترین بازیگران هند لقب گرفت. در فیلم گاهی خوشی گاهی غم پسرش آریان نقش کودکی شاهرخ خان را بازی می کند. اودرسال۲۰۰۳، درجریان فیلمبرداری فیلم:شاکتی:دپاورrdquo;ستون فقزاتش صدمه دید وبعداجراحی شد. این مشکل باعث شد که اومشکلاتی مانندخشونت صداپیداکندوبرای اینکه روی خودش فشارنیاوردتعدادفیلم هایش درهرسال کم شده است.
۱۹۸۸تا۱۹۹۲:شروع کار
شاهرخ بازیگری را زیر نظر بری جان کارگردان تئاتر، در دهلی در تئاترrdquo;تئاترگروه اکشنrdquo;می آموخت. وی پیش از ورود به سینما وارد تلویزیون شد. اولین نقش او در سریال تلویزیونیrdquo;دل دریاrdquo;به کارگردانی لک تاندون بود. اما به دلیل تاخیر درتولید، سریال تلویزیونیrdquo;فاوجیrdquo;در سال۱۹۸۸ اولین سریال اوبود. اونقش اصلی کماندو آبهیمانیو رای رابازی کرد که با تحسین منتقدین همراه بود وباعث به رسمیت شناخته شدن شاهرخ شد. سپس درسال۱۹۸۹ اودرسریالrdquo;سیرکrdquo;عزیزمیرزابازی کرد.همچنین یک نقش کوتاه هم درفیلمIn Which Annie Gives It Those Onesداشت. بازی های او باعث شد تامنتقدین سبک بازی اورا بابازیگر معروف دیلیپ کومار مقایسه کنند که اتفاقا دیلیپ کوماریکی ازدوستان پدر شاهرخ بود.
درسال۱۹۹۱، شاهرخ به بمبئی رفت واولین پیشنهادسینمایی اش راازهما مالینی برای فیلم دل آشناهه(دل می داند) دریافت کرد. اما به دلیل تاخیر در تولید فیلم، دومین فیلم او به نامrdquo;دیواناrdquo;(۱۹۹۲)درمقابل ریشی کاپورودیویا بهاراتی اولین فیلم اکران شده از اوبود. فیلم بانقدهای خوبی روبه رو شد ودومین فیلم پرفروش سال شناخته شد. اودراین فیلم نقش مکمل را داشت بااین حال جایزهٔ بهترین بازیگر تازه وارد راازجوایز فیلم فیر گرفت.وی سپس دراقتباس مانی کال ازکتابrdquo;احمقrdquo;داستایوفسکی ظاهرشد. این فیلم دراصل برای تلویزیون بوداما درتئاتراکران شد وهمچنین درrdquo;نیویورک فیلم فستیوالrdquo;در۸اکتبر۱۹۹۲ظاهرشد. سال بعد اودرفیلم کمدیrdquo;راجو بن گایا جنتلمنrdquo;(راجو آقا می شود)درنقش اصلی حضوریافت. این فیلم نخستین همکاری او با جوهی چاولا بود که اکنون بهترین دوست شاهرخ به حساب می آید وپس ازآن چندفیلم دیگر هم با هم بازی کردند. این فیلم درباکس آفیس خوب عمل کرد. سپس درفیلم مایا ممساب(مایا خانم) ساختهٔ کتان مهتا بازی کرد که اقتباسی از مادام بواری بود. این فیلم پس از اکران، درهند جنجال به پا کرد که علت آن هم حضور درصحنهٔ آشکاررابطهٔ جنسی با همبازی اش دیپاساهی بود.
۱۹۹۳تا۱۹۹۷:موفقیت های انتقادی وتجاری
شاهرخ در سال۱۹۹۳شروع به بازی در نقش های منفی کرد. یک عاشق عقده ای ویک جنایتکاربه ترتیب در فیلم های پرفروشrdquo;ترس (فیلم)rdquo;(سومین فیلم پرفروش سال) وrdquo;بازیگر (فیلم۱۹۹۳)rdquo;(چهارمین فیلم پرفروش سال ونامزد بهترین فیلم)نقش های او بودند. اوتصویر قراردادی قهرمان رادرهردوی این فیلم ها به چالش کشیدوشیوهٔ خودش رااختراع کرد.rdquo;ترس (فیلم)rdquo;آغازبسیاری از همکاری های شاهرخ بایاش چوپراویاش راج فیلمزبود. شاهرخ در این فیلم با عبارت:دوستت دارم، کککیران.(I love you, Kkkiran)نزد مخاطبان محبوب بود. وی برای این فیلم نامزد بهترین بازیگر درنقش منفی شد. فیلم دیگر اوrdquo;بازیگر (فیلم۱۹۹۳)rdquo;بود که درآن نقش دوپهلوی یک انتقام جوراداشت که دوست دخترخودرامیکشد. اوهمراه شکستن غیرمطرقبه فرمول استاندارد در بالیوود،مخاطبان هندی را شکه کرد.شاهرخ بااین فیلم توانست جایزه فیلم فیر برای بهترین بازیگر مرد را برای نخستین باربگیرد. اوهمان سال نقش یک نوازندهٔ عاشق مصیبت زده را در فیلم درام کوندان شاه با نامrdquo;کبهی هان کبهی ناrdquo;(گاهی آره گاهی نه)بازی کرد. وی برای این فیلم نامزد بهترین بازیگر نقش اول مرد وبرندهٔ بهترین بازیگر ازدید منتقدین فیلم فیر شد. فیلم هم برندهٔ جایزهٔ بهترین فیلم از دید منتقدین فیلم فیر شد. دریک مرور
بازنگرانه به وسیلهٔ ردیف(Rediff)، سوکانیاورما(Sukanya Verma)این رابهترین اجرای خان می داندو می افزاید:او بی اختیاربود، آسیب پذیر، مثل یک پسربچه وموذی. او از ته قلبش بازی می کرد. شاهرخ این فیلم را محبوب ترین فیلمش می داتد.
درسال۱۹۹۴، خان دوباره نقش یک عاشق عقده ای را در فیلم ldquo;انجامrdquo; در کنار مدوری دیکشیت بازی کرد. گرچه فیلم شکست تجاری خورد، اماشاهرخ جایزهٔ بهترین بازیگردرنقش منفی راازفیلم فیرگرفت. بازی او عالی بود.
درسال۱۹۹۵، شاهرخ در دوفیلم بلاک باستربازی کرد. اولین اکران او فیلم ملودرام و هیجان انگیزrdquo;کاران آرجونrdquo;ساختهٔ راکش روشن بود. که درآن بازیگران مطرح دیگری چون:سلمان خان، آمریش پوری، راکی، کاجول ومامتاکولکارنی هم بودند. این فیلم که به مفهوم تناسخ در جسم تازه پرداخته بود، نامزد بهترین فیلم ودومین فیلم پرفروش سال هندشد. فیلم دیگرشاهرخ، نخستین کارگردانی آدیتیاچوپرابه نامrdquo;دیلواله دولهنیاله جاینگهrdquo;(دلشکسته شجاع عروس را می برد) ونخستین باری بود که شاهرخ نقش یک جوان به شدت عاشق وبدون رگه های منفی رابازی می کرد. فیلم با نقدهای مثبت منتقدین رو به رو شدوفروش عالی داشت وپرفروش ترین فیلم درهند وخارج ازهند وبهترین فیلم سال هندشد. فیلم به عنوانrdquo;بلاک باستر همیشگیrdquo;شناخته شد.این فیلم دارای رکورد طولانی ترین مدت اکران در هد است. این فیلم بیشتر از۱٫۲بیلیون در سراسرجهان فروش کرد.۱۰ جایزهٔ فیلم فیررابرنده شدواجرای خان تحسین منتقدین را در برداشت وبرای دومین باربرندهٔ جایزه فیلم فیر برای بهترین بازیگر مرد ازفیلم فیرشد. درسال۲۰۰۵، ایندیاتایمزموویز این فیلم در بین۲۵فیلم هندی که بایددید قرارداد. راجاسن گفت:rdquo;خان یک بازی شگفت انگیزداشته است.rdquo;
سال۱۹۹۶ یک سال مایوس کننده برای شاهرخ به حساب می آید. اودردوفیلم که از نظر انتقادی وتجاری ناامیدکننده بودندحضوریافت.rdquo;انگلیش بابو دسی مامrdquo;(آقای انگلیسی خانم هندی)وrdquo;چهتrdquo;(تمنا).
به هر حال درسال۱۹۹۷، نقش اودرفیلم درام اجتماعی ldquo;پردسrdquo;(سرزمین غریب)ساختهٔ سوبهاش گای برای او موفقیت تجاری به دنبال داشت.(سومین فیلم پرفروش سال ونامزد بهترین فیلم) سپس اودرفیلم کمدی رمانتیک عزیزمیرزا به نامrdquo;یس باسrdquo;(بله قربان)حضوریافت. این دومین همکاری او با جوهی چاولابود. فیلم درباکس آفیس نسبتاخوب عمل کرد. آخرین اکران او، بلاک باستررمانتیک موزیکالrdquo;دل تو پاگل ههrdquo;(دل دیوانه است) ساخته یاش چوپرابودکه بهترین فیلم ودومین فیلم پرفروش سال شد. وشاهرخ برای سومین باربرندهٔ جایزهٔ بهترین بازیگر مرد ازفیلم فیرشد.
۲۰۰۳تا۲۰۱۰:ستاره شدن وتحسین منتقدین
درسال۲۰۰۳، شاهرخ تهیه کننده وبازیگرفیلمrdquo;چلته چلتهrdquo;به کارگردانی عزیزمیرزابودکه مشکلات یه زوج ازدواج کرده را نشان می دادونقش مقابل اورانی موکرجی بود. فیلم موفقیت مناسبی درهندوبهترازآن درخرج هندکسب کرد. اکران بعدی او،rdquo;کال هوناهوrdquo;(شاید فردایی نباشد (فیلم)) بود. فیلمی کمدی درام که درنیویورک فیلمبرداری شده بود. به نویسندگی کارن جوهرونخستین تجربهٔ کارگردانی نیکیل ادوانی. نقش مقابل اورا پریتی زینتاایفامی کرد. منتقدین همگی ازبازی اودرنقش آمان ماتورقدردانی کردند وفیلم نامزد بهترین فیلم سال شد. هندو(The Hindu)نوشت:شوروذوق بی حدومرز، انرژی خودسر. شاهرخ ازاینجاست. به عنوان فردیکه مدت کوتاهی زندگی می کنه وزندگی درهرلحظه است. او همدردی شمارابرمی انگیزد. اشک شمارا
درمی آوردوباهرقطره اشک یک رتبه بین بازیگران صعودمی کند.rdquo;کالهوناهودومین فیلم پرفروش سال هندوشاهرخ نامزد بهترین بازیگرمردازفیلم فیرشد.
سال۲۰۰۴هم از نظرتجاری وهم از نظرانتقادی سال خوبی برای شاهرخ بود. اودر آن سال سه فیلم داشت که هرسه نامزد بهترین فیلم شدندوشاهرخ هم برای هرسه نامزدبهترین بازیگرمردازفیلم فیرشد. اولین فیلم، کمدیrdquo;من هوناrdquo;(من که هستم)بود. فیلمی به تهیه کنندگی شاهرخ واولین تجربه کارگردانی فرح خان. بابازی:زایدخان، سونیل شتی، سوشمیتاسن وآمریتارائو. فیلم یک موفقیت عظیم تجاری داشت ودومین فیلم پرفروش سال بود. شاهرخ دراین فیلم نقش سرگردرام پرسادشرماراداشت که به عنوان دانشجووارددانشگاهی میشودتاهم برادرناتنی خودش رابیابدوهم مواظب دختری باشد که ممکن بوداورابکشند. سپس اودرفیلم عاشقانه ویر-زارا درکنار پریتی زینتا به کارگردانی آدیتیاچوپرادرنقش ویرپرتاب سینگ بازی کرد. فیلم بهترین فیلم وپرفروش ترین فیلم سال شدودرمجموع۹۴ کرورفروش کرد.این فیلم در۵۵فستیوال فیلم برلین به نمایش درآمد. دردسامبر۲۰۰۴، خان نقدهای ستایش آمیزعمومی برای حضورش درنقش مهان بارگاوادرفیلم سودس(سرزمین مادری) دریافت کرد. وبازهم برنده جایزه فیلم فیر برای بهترین بازیگر مردشد. این فیلم داستان یک مهندس ناساست که به هندبرمی گرددتاریشه های ملی اش رابهتردرک کند. نقش مقابل شاهرخ دراین فیلم گایاتری جوشی بود. بسیاری ازمنتقدین معتقدند این بهترین بازی شاهرخ تاآن زمان بوده. منتقدجیتش پیلای می گوید: شاهرخ به بازیش شگرف ترین اجرارامی دهد. فیلم فیراجرای اوراطبق موضوع سال۲۰۱۰ به عنوان یکی از۸۰اجرای برترنمادین انتخاب کرد. این فیلم درلیست ردیف جزو۱۰فیلم برتربالیوودی دهه محسوب می شود. به هرحال متأسفانه سودس فروش چندان خوبی درهندنداشت. تنها اکران
اودرسال۲۰۰۵،rdquo;پهلیrdquo;(معما (فیلم))درمقابل رانی موکرجی بودکه نماینده هنددراسکاربه حساب می آمد. گرچه فیلم شکست تجاری خورد، اماستایش منتقدین رادربرداشت. راجاسن درخصوص عملکردخان می گوید:عملکرددرجه یک که ازبرتری اودرجهان سینماحمایت می کنه.
درسال ۲۰۰۶، او به سومین فیلم کارن جوهرکه درام بزرگسالان بود به نامrdquo;کبهی الویداناکهناrdquo;(هرگز نگو خداحافظ) پیوست. بازی شاهرخ به عنوان دوساران، ستایش برانگیزبود. که یک نامزدی دیگرازفیلم فیر به عنوان بهترین بازیگرمرد برای اوبه دنبال داشت وفیلم هم نامزدی بهترین فیلم را به دست آورد. فیلم نقدهای مختلفی دریافت کردامایک موفقیت بزرگ تجاری بود. ومهمترین امتیاز فیلم بازی عالی بازیگران بود. فیلم بعدی او،rdquo;دان: تعقیب دوباره آغاز می شودrdquo;(نامزدبهترین فیلم) بود. که ازروی فیلمی به همین نام وبابازی آمیتاب باچان درسال۱۹۷۸ساخته شده بود. فیلم وبازی خان نقدهای مختلفی به دست آوردند بازی او مدام بابازی آمیتاب باچان مقایسه می شد. تاران آدارش می نویسد:rdquo;خان به خوبی درنقش دان ظاهرشد. امادرنقش ویجی (شخصیت دیگراودرفیلم) شکست خورد. ساختگی است وبه هیچ عنوان طبیعی به نظر نمی آید.rdquo;در حالیکه درک الی استدلال می کنه:rdquo;سخت است که اورا (خان) به عنوان شخصیت عنوان(دان) قبول کنیم. اوبه عنوان ویجی بسیارقانع کننده تراست.rdquo;فیلم پنجمین فیلم پرفروش سال هندشد. خان برای این فیلم نه تنها نامزد بهترین بازیگر مرد ازفیلم فیر، بلکه نامزد بهترین بازیگرمرد درآسیاهم شد.
درسال۲۰۰۷، خان درفیلم جدیدیاش راج به نامrdquo;چاکده ایندیاrdquo;(برو هند!)حضوریافت. فیلم نامزد بهترین فیلم ازفیلم فیر وبرندهٔ بهترین فیلم ازدیدمنتقدین فیلم فیرشد. خان دراین فیلم نقش یک مربی هاکی به نام کبیرخان رادارد. شاهرخ دردوران کالج، یک بازیکن هاکی بودوپیش ازآسیب پشتش آرزوداشت هاکی راتاحدحرفه ای ادامه دهد.چاکده ایندیا هم ازنظر تجاری وهم انتقادی خیلی موفق بود. این فیلم سومین فیلم پرفروش سال۲۰۰۷هندبودوخان یک باردیگرجایزهٔ بهترین بازیگرمردازفیلم فیررابرنده شد. فیلم فیراجرای اوراطبق موضوع سال۲۰۱۰ به عنوان یکی از۸۰اجرای برترنمادین انتخاب کرد. درهمان سال، خان درفیلم دوم فرح خان به نامrdquo;ام شنتی امrdquo; (نامزدبهترین فیلم) بازی کرد. اجرای او عمومانقدهای مثبت منتقدین رابه همراه داشت. اودراین فیلم دردونقش متفاوت بازی می کند.
درسال۲۰۰۸، خان بازهم باآدیتیاچوپرادرفیلم درام عاشقانهrdquo;رب نه بنادی جودیrdquo;(خداوند زوج ها را می سازد)همکاری کرد. اودراین فیلم نقش مردی به اسم سوریندرساهنی رابازی می کندکه خجالتی وکم رواست وبادخترجوانی ازدواج می کنداما دختراهمیتی به اونمی داده وسوریندرظاهرخودراعوض کرده وبه نام شخصیتی دیگروکاملامتفاوت واردزندگی دخترمیشود. نقش مقابل اوانوشکاشرمابود. فیلم نقدهای مثبتی دریافت کرد ونامزد بهترین فیلم شد.همچنین فروش خیلی خوبی داشت. این فیلم با۱۵۸کرورفروش، دومین فیلم پرفروش سال هند(پس از فیلم گاجینی)وپرفروش ترین فیلم شاهرخ باکمپانی یاش راج تا آن زمان بوده است که البته بعداً این عنوان جای خود را به مادامیکه زنده ام داد.رب نه بنا دی جودی پرفروش ترین فیلم هنددرخارج ازکشورودرآن زمان نهمین فیلم پرفروش هند درخارج ازهندشد. بازی خان دراین فیلم بازهم توسط منتقدین تحسین شدویک نامزدی دیگرازفیلم فیر برای او به همراه داشت. ریچل سالتز ازنیویورک تایمزمی نویسد:نقش دوگانهٔ سوریندر/راج احتمالابرای آقای خان سفارشی است تااستعدادهای دوقلوی خودرانشان دهد:اوشرافتمندانه رنج می بردوباخودنمایی اش سرگرم می کند. دردسامبرهمان سال، خان درحین فیلمبرداری دچارآسیب جدی شانه شد. اودرفیزیوتراپی شرکت می کردامابه دلیل دردزیادتقریبابی حرکت بودودرفوریه۲۰۰۹تحت عمل جراحی آرتروسکوپی قرارگرفت.
خان سپس شروع به بازی وتهیه کنندگی فیلم من خان هستم(نامزدبهترین فیلم) کرد. این فیلم چهارمین همکاری اوباکارن جوهروششمین همکاری اوباکاجول است وازن موقع باهیچ کدام ازاین دوهمکاری نداشته است. فیلم داستان مردمسلمان مبتلابه سندروم اسپارگربودکه سعی می کردتارئیس جمهورآمریکاراملاقات کند. خان چندماه مطالعه کرد، فیلم تماشاکردوباافرادمبتلابه این بیماری صحبت کردتابتواند نقش خودرابه خوبی اجراکند. فیلم نقدهای مثبتی دریافت کردودومین فیلم پرفروش تاریخ هنددرخارج ازکشورشد(پس از فیلم سه احمق (۲۰۰۹)). اجرای خان درنقش رضوان خان قدردانی بیشترمنتقدین رابه دنبال داشت. جی وسیسبرگ می گوید:خان رفتاربیماران اسپارگرراانجام داده است. چشم های برگردان، قدم های جهنده، لکنت وتکرارهنگام حفظ کردن متون. شاهرخ بااین فیلم هشتمین وآخرین (تابه حال) جایزهٔ فیلم فیربهترین بازیگرراگرفت وتوانست به رکورددیلیپ کوماربرسدوشایدخودش روزی این رکوردرابشکند.
جوایز
وی تا به حال برندهٔ ۸بار جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد از جشواره فیلم فیر شده است. اوتاکنون جوایزبسیاری دریافت کرده است. اولین جایزهٔ دوران سینمایی اش، جایزهrdquo;بهترین بازیگرمردتازه واردrdquo;برای فیلم ldquo;دیواناrdquo; درسال ۱۹۹۳ از جشنواره فیلم فیر است.